Động kinh là gì?
Theo
Tổ chức Y tế thế giới động kinh là một bệnh mạn tính có nhiều nguyên nhân khác
nhau, đặc trưng là sự lặp đi lặp lại các cơn co giật do sự phóng điện quá mức
của tế bào thần kinh não bộ, dù cho các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng
kết hợp có thể khác nhau. Chúng tôi xin mượn một số nội dung từ bệnh viện tâm
thần Tp. HCM cắt nghĩa để các bạn hiểu đôi nét, còn phương pháp chữa bệnh chúng
tôi sẽ đề cập sau.
Dễ thấy nhất là các cơn
co cứng giật tay chân, sùi bọt mép, bất tỉnh do các cơn phóng điện quá mức lặp
đi lặp lại của tế bào thần kinh não bộ. Ở trẻ em có thêm các biểu hiện cơn co
giật riêng biệt. Trong cơn có thể có nhiều thể loại cơn.
Các triệu chứng biểu hiện
cơn co giật động kinh khác nhau tùy vào vị trí xuất phát các cơn phóng điện.
Có nhiều lý do khác nhau
dẫn đến cơn co giật:
+ Chấn thương đầu ảnh hưởng não bộ trong lúc sinh đẻ,
+ Dị dạng mạch máu trong não,
+ Di chứng tổn thương viêm, nhiễm ký sinh trùng não bộ,
+ U não,
+ Chấn thương sọ não,
+ Di chứng sau tai biến mạch máu não
+ Và các cấu trúc bất thường khác ở não bộ.
+ Chấn thương đầu ảnh hưởng não bộ trong lúc sinh đẻ,
+ Dị dạng mạch máu trong não,
+ Di chứng tổn thương viêm, nhiễm ký sinh trùng não bộ,
+ U não,
+ Chấn thương sọ não,
+ Di chứng sau tai biến mạch máu não
+ Và các cấu trúc bất thường khác ở não bộ.
Tỷ lệ 0,4 – 0,5 % dân số.
Một số bệnh nhân động kinh có các biểu lộ cảm xúc, tính cách, hành vi cư xử
không ổn định và các triệu chứng tâm thần.
Mã số chẩn đoán theo Bảng
Phân loại bệnh Quốc tế: G40 và G41. Theo Bảng phân loại bệnh Hoa Kỳ là 345.
Chẩn đoán
1.Động
kinh toàn thể : dễ chẩn đoán, cơn xuất hiện rất đột ngột, người
bệnh thường kêu lên một tiếng rồi ngã lăn ra, ngay lập tức mất ý thức hoàn
toàn. Cơn thường trãi qua 3 giai đoạn :
- Giai
đoạn co cứng (kéo dài trong khoảng chừng một phút): co cứng toàn bộ các cơ tứ
chi, cơ ở thân, ở ngực, hai tay co, hai chân duỗi. Hậu quả gây ngưng thở, tím
tái, có thể cắn vào lưỡi.
- Giai
đoạn co giật cơ (kéo dài trong khoảng chừng một vài phút): giật cơ từng đợt đều
đặn có nhịp, hai mắt trợn trừng, nhấp nháy, miệng sùi bọt có lẫn máu.
- Giai
đoạn hôn mê, lú lẫn: sau giai đoạn co giật người bệnh vào giai đoạn hôn mê sâu,
thở rống, đái trong quần. Sau đó lúc tỉnh dậy thấy đau đầu, mõi mệt.
- Có thể
gặp cơn không điển hình, người bệnh chỉ mất ý thức, té ngã.
2. Cơn vắng ý thức:
2. Cơn vắng ý thức:
Đặc
trưng bởi sự đột ngột mất ý thức, ngừng mọi hoạt động trong thời gian rất ngắn
vài chục giây. Lúc đó họ như đờ đẫn, mắt nhìn vô hồn, đánh rơi viết, đồ vật
đang cầm hoặc chữ viết bỗng trở nên nguệch ngoạc. Rất nguy hiểm nếu bạn đang
điều khiển phương tiện lưu thông, trèo cao…
3. Động kinh cục bộ : ngoài ra còn có thể gặp các cơn co giật cục bộ ở mặt, một phần chi…
4. Động kinh thái dương : còn gọi là động kinh tâm thần. Rất phức tạp, đòi hỏi phải có nhiều kinh nghiệm mới có thể chẩn đoán được vì biểu hiện của nó rất giống rối loạn tâm thần.
3. Động kinh cục bộ : ngoài ra còn có thể gặp các cơn co giật cục bộ ở mặt, một phần chi…
4. Động kinh thái dương : còn gọi là động kinh tâm thần. Rất phức tạp, đòi hỏi phải có nhiều kinh nghiệm mới có thể chẩn đoán được vì biểu hiện của nó rất giống rối loạn tâm thần.
Những lưu ý cần biết
Bệnh nhân động kinh có
giảm sút trí tuệ hay không do tổn thương não bộ ảnh hường các trung khu thần
kinh cao cấp.
Người bệnh động kinh lâu
ngày dễ nổi giận, cộc tính và “ghét lâu, thù dai”, một số ít trường hợp có hành
vi vô ý sau cơn co giật.
Chú ý phát hiện các bệnh
lý cơ thể kèm theo vì bệnh nhân “không biết cách nói ra” và vì thói quen “xa
cách” người động kinh.
Ở một số phụ nữ, cơn co
giật động kinh có liên quan chu kỳ kinh nguyệt.
Theo dõi hiệu quả điều
trị: số cơn co giật mỗi ngày, hay hàng tuần, hàng tháng và các biểu hiện cải
thiện chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân động kinh. Tạo điều kiện người bệnh sinh
hoạt, giúp đỡ cùng làm việc phù hợp, tránh mặc cảm phân biệt đối xử.
Người thân phải hướng dẫn
và giúp bệnh nhân tránh các yếu tố nguy cơ xuất hiện cơn co giật (sốt nhiễm
trùng, rối loạn cảm xúc, xung đột gia đình, làm việc quá sức, lo âu mất ngủ,
uống rượu, hút thuốc v.v… ).
Người thân cần bảo quản
thuốc, nhắc nhở bệnh nhân uống thuốc đúng theo toa.
Khám, điều trị và một số
khuyến cáo:
1. Phương pháp tây y:
Bệnh động kinh thuộc
chuyên khoa nội thần kinh. Tuy nhiên cho đến nay ngành tâm thần vẫn quản lý và
điều trị ngoại trú bệnh động kinh, các bác sĩ chuyên khoa tâm thần vẫn được
trang bị kiến thức về bệnh động kinh. Tại Bệnh Viện Tâm Thần TP Hồ Chí Minh số
lượng trẻ em động kinh khám và điều trị ngoại trú khoảng 30 – 40 %, người lớn
khoảng 15 - 20 %.
Các biểu hiện tâm thần ở
bệnh nhân động kinh khá phức tạp và phụ thuộc vào nguyên nhân bệnh sinh như ổ
động kinh, sự chồng chéo của các yếu tố tâm lý xã hội ( sự kỳ thị, phân biệt
đối xử, các quan niệm sai trái khác) và cả hiệu quả trực tiếp, gián tiếp của
thuốc chống động kinh.
Điều trị sớm ngay sau khi
có chẩn đoán. Liều lượng thuốc tính theo cân nặng, trẻ em khác người lớn.
Một số thuốc chống động
kinh phổ biến:
+ Phenobarbital
+ Carbamazepine
+ Hydantoine
+ Valprate de sodium
+ Phenobarbital
+ Carbamazepine
+ Hydantoine
+ Valprate de sodium
Các loại thuốc trên đều
có hiệu quả nếu chúng ta dùng phù hợp với chẩn đoán thể loại cơn co giật động
kinh. Cũng có tỷ lệ nhất định bệnh nhân động kinh ít đáp ứng với điều trị (còn
gọi là động kinh khó trị). Ở từng bệnh nhân động kinh khó trị cần được xem xét
đầy đủ các yếu tố như chẩn đoán bỏ sót thể loại cơn, thời gian và liều
lượng và thuốc, bệnh lý khác kèm theo đặc biệt là về tâm thần và trạng thái tâm
lý. Trường hợp này các bác sĩ chuyên khoa sẽ kết hợp thuốc theo khuyến cáo từ
kết quả các nghiên cứu quốc tế cập nhật được, từ kiến thức dược động học, tâm
lý học... Hiện nay có nhiều loại thuốc chống động kinh khác được xem là hiệu
quả và ít tác dụng phụ hơn nhưng giá thành cao.
Sử dụng thuốc chống động
kinh phải tính đến các yếu tố an toàn, hiệu quả, hợp lý, khả năng kinh tế
của người bệnh và gia đình vì thời gian thuốc uống kéo dài nhiều năm. Bác sĩ
điều trị phải thông báo kỹ lưỡng cho thân nhân và người bệnh, ngược lại thân
nhân và người bệnh cũng nên “tư vấn” bác sĩ về chăm sóc bệnh nhân động kinh.
Nên kiểm tra định kỳ các chức năng gan, thận.
Lưu ý các khuyến cáo tác
động trong quá trình hình thành và phát triển thai nhi.
Thời gian điều trị kéo
dài. Khi không còn cơn co giật phải duy trì liều đang dùng trong thời gian 2
năm ( hiện nay thời gian này được khuyến cáo kéo dài hơn ), sau thời gian này
bắt đầu giảm liều lượng từng đợt nếu không tái xuất hiện cơn co giật.
Không bao giờ tự ý ngưng
uống thuốc chống động kinh vì đây là một trong những nguyên nhân chính gây
trạng thái động kinh liên tục.
2. Phương pháp Đông Y kết hợp:
Là bệnh mà trong dân gian còn gọi là kinh phong, phong xù, kinh
giật. Đó là một trạng thái bệnh lý của não bộ do sự phóng điện đột ngột quá mức
của tế bào thần kinh gây ra các cơn co giật cục bộ hoặc lan tỏa trong thời gian
từ vài giây đến vài phút, có tính chất lập đi lập lại.
Đây là loại bệnh khá phổ biến chiếm tỷ lệ từ
0,4 – 0,5 % dân số.
Bệnh có thể gây ra chậm phát triển trí tuệ, nếu
phát bệnh càng nhỏ tuổi và chữa trị không ổn định, gây trở ngại đến việc học tập,
lao động. Về lâu dài có thể làm thay đổi nhân cách, tính tình gây phiền phức
cho bản thân và những người chung quanh, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã
hội.
Nếu được phát hiện sớm và điều trị thích hợp, có
thể chữa khỏi, bệnh ổn định lâu dài, gia đình hạnh phúc, xóm làng yên vui.
Hiện nay với khoa học tiến tiến, bệnh HTV và
một số bệnh nguy hiểm khác đã có giải pháp chữa tận gốc nếu biết duy trì và
uống thuốc kết hợp vật lý trị liệu và chăm sóc đúng cách. Bệnh Động kinh nói
chung và các bệnh mãn tính khác nói riêng đều là bệnh chữa rất lâu, cần kiên
trì và tốn kém rất nhiều tiền bạc. Chúng tôi sau nhiều năm tìm mọi phương cách
để chữa các bệnh mãn tính như bệnh động kinh đã đúc kết được rất nhiều kinh
nghiệm. Dựa trên các kết quả khả quan khác từ nước ngoài chúng tôi áp dụng
phương pháp này tại Việt Nam. Nếu bệnh Động kinh không thì thời gian trị rất
nhanh, nếu kèm theo các bệnh khác hoặc suy yếu chức năng do để bệnh kéo dài quá
lâu làm ảnh hưởng các bộ phận khác của cơ thể thì chữa lâu hơn, vì thần kinh đi
khắp cơ thể, nó liên kết và điều khiển các bộ máy, bộ phận khác trong cơ thể,
do đó nếu phát hiện sớm và nhanh chóng đưa đến bệnh viện thông minh.com thì rút
ngắn thời gian điều trị và hi vọng chữa khỏi 100% rất cao.
Hiện nay chúng tôi đã nghiên cứu thêm phương
pháp chữa bệnh miễn phí rất tuyệt vời cho bệnh nhân, nếu áp dụng phương pháp
này bệnh nhân và người nhà có điều kiện chữa tốt hơn và duy trì đến cùng không
sợ tốn quá nhiều chi phí rồi nản chí bỏ cuộc giữa chừng. Đừng tìm đâu cho mất
thời gian và mõi mệt, hãy nhấc máy lên liên hệ với chúng tôi ngay nếu bạn thật
sự mong muốn chữa khỏi bệnh này.
Mọi
chi tiết liên hệ:
Công Ty TNHH Sức Khỏe Tuyệt Hảo
Địa chỉ: 48/13, đường số 10, Kp7, Phường
Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân, Tp. HCM
Đt: 08- 62665067
Hotline: 0935141438
website: http://www.benhvienthongminh.com
Email: benhvienthongminh.com@gmail.com
Một
số lưu ý với bệnh Động kinh:
Xử lý cơn co giật:
Nhanh chóng dùng vật dụng
thích hợp đặt giữa 2 hàm răng tránh người bệnh cắn lưỡi, giữ đầu nghiêng sang
một bên đồng thời nới lỏng quần áo người bệnh., trực tiếp giữ tư thế người bệnh
thoải mái, không cố định quá chặt. Chuyển tới Khoa Cấp cứu bệnh viện gần nhất.
Không vắt nước chanh nhỏ
vào miệng bệnh nhân vì không có tác dụng cắt cơn và nước chanh sẽ chảy vào khí
quản gây khó thở. Hút, lau đàm nhớt.
Theo dõi “trông chừng
liên tục”, rất cần tiếp xúc thân mật ngay sau khi người bệnh ra khỏi cơn co
giật vì lúc này người bệnh chưa tỉnh hẳn dễ có hành vi vô ý gây nguy hiểm và
tạo ra cảm giác an toàn hết đau đớn sợ sệt và bất hạnh.
Nếu cơn co giật xảy ra
liên tục (động kinh liên tục ) phải điều trị cấp cứu tại các bệnh viện có
chuyên khoa và đầy đủ trang thiết bị cấp cứu.
Những
điều bạn không nên làm :
-Không
được chữa thầy bùa, làm phép. Không những bệnh không thuyên giảm mà còn làm mất
đi thời gian quý báu ban đầu.
-Bạn
khuyên người bệnh không nên làm các công việc nguy hiểm như trèo cao, lái xe, vận
hành máy móc, công việc liên quan đến sông nước vì có nguy cơ xảy ra tai nạn chết
người nếu bất chợt xảy ra cơn động kinh .
-Sống
chừng mực, điều độ, không được làm việc, học tập quá mức, không được say xỉn.
Người bệnh động kinh không nên xem tivi truyền hình, chơi vi tính quá lâu
có thể làm cơn động kinh xuất hiện.
-Và
bạn có biết việc chăm sóc, điều trị, quản lý người bệnh động kinh, trả họ về với
đời thường còn cần rất nhiều sự hổ trợ của nhà nước, của Hội Bảo trợ người bệnh
động kinh
Nên
làm:
-
Khi phát hiện người thân của bạn có những biểu hiện lâm sàng của bệnh như đã kể
trên thì bạn cần phải làm gì? Tốt nhất là nên đến Trạm Y Tế gần nhất để
được hướng dẫn.
-
Khi đã được khám, có chẩn đoán, cho dùng thuốc thì: nhắc nhở, động viên
+Uống thuốc đúng theo hướng dẫn của thầy thuốc.
+Uống đủ liều, đủ thời gian.
+Không được tự ý ngưng thuốc, bỏ thuốc, đổi thuốc mà không có ý kiến của BS vì có thể làm xuất hiện cơn động kinh liên tục rất nguy hiểm đến tính mạng. Và báo BS biết ngay các triệu chứng bất thường khi đang dùng thuốc.
+Uống thuốc đúng theo hướng dẫn của thầy thuốc.
+Uống đủ liều, đủ thời gian.
+Không được tự ý ngưng thuốc, bỏ thuốc, đổi thuốc mà không có ý kiến của BS vì có thể làm xuất hiện cơn động kinh liên tục rất nguy hiểm đến tính mạng. Và báo BS biết ngay các triệu chứng bất thường khi đang dùng thuốc.
-
Khi có cơn động kinh xảy ra, bạn cần phải làm gì? Trước hết bạn phải biết rằng
không thể ngăn được một khi cơn động kinh đã xảy ra. Để hạn chế tối đa các
thương tổn do co giật có thể gây ra bạn có thể bằng các cách làm đơn giản như
sau:
+Ngáng lưỡi bằng đủa có quấn khăn hay dùng miếng cao su cứng để tránh cắn phải lưỡi.
+Nới rộng cổ áo, thắt lưng để bệnh nhân dễ thở hơn.
+Lót dưới đầu bệnh nhân mền hay gối để giảm sang chấn khi co giật.
+Bạn có thể dùng tay đè lên các khớp lớn như khớp gối để giảm nguy cơ trật khớp do co giật.
+Sau cơn, nếu có điều kiện bạn nhớ hút đàm nhớt, để đầu bệnh nhân nghiêng một bên để tránh làm tắt đường thở do dị vật ( đàm nhớt, thức ăn, răng giả…. )
+ Bạn cần ở bên cạnh trông chừng vì sau cơn một số bệnh nhân có lú lẫn, hành vi vô ý thức có thể nguy hiểm cho bản thân và người khác.
+Điều bạn phải cương quyết là tuyệt đối không được nhỏ chanh, cam thảo hay bất cứ chất nào khác vào miệng bệnh nhân vì không những không cắt được cơn mà còn có nguy cơ làm tắt đường thở gây tử vong.
+Ngáng lưỡi bằng đủa có quấn khăn hay dùng miếng cao su cứng để tránh cắn phải lưỡi.
+Nới rộng cổ áo, thắt lưng để bệnh nhân dễ thở hơn.
+Lót dưới đầu bệnh nhân mền hay gối để giảm sang chấn khi co giật.
+Bạn có thể dùng tay đè lên các khớp lớn như khớp gối để giảm nguy cơ trật khớp do co giật.
+Sau cơn, nếu có điều kiện bạn nhớ hút đàm nhớt, để đầu bệnh nhân nghiêng một bên để tránh làm tắt đường thở do dị vật ( đàm nhớt, thức ăn, răng giả…. )
+ Bạn cần ở bên cạnh trông chừng vì sau cơn một số bệnh nhân có lú lẫn, hành vi vô ý thức có thể nguy hiểm cho bản thân và người khác.
+Điều bạn phải cương quyết là tuyệt đối không được nhỏ chanh, cam thảo hay bất cứ chất nào khác vào miệng bệnh nhân vì không những không cắt được cơn mà còn có nguy cơ làm tắt đường thở gây tử vong.
-Bạn
cần có thái độ thông cảm, tôn trọng người bệnh vì ngoài cơn họ là người bình
thường như mọi người.
-Bạn
phải thương yêu, nâng đỡ, tạo điều kiện cho người bệnh bớt mặc cảm bệnh tật, tạo
không khí thoải mái, vui chơi, giải trí để họ có thể phát huy việc học, lao động
kiếm sống.
-Bạn
phải bảo quản thuốc kháng động kinh thật cẩn thận vì liều gây ngộ độc, chết thấp
BS. Trần Duy Tâm
BS. Trần Duy Tâm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét